اسید سولفونیک

فرایند تولید اسید سولفونیک 

فرآیند تولید سولفونیک اسید به روش های گوناگونی انجام می شود ؛

1. اسیدهای سولفونیک با فرآیند سولفوناسیون تولید می شود :

معمولاً عامل سولفونات، تری اکسید گوگرد است که کاربرد وسیع این روش تولید اسیدهای آلکیل بنزن سولفونیک است:

در این واکنش، تری اکسید گوگرد یک الکتروفیل است و تحت سولفوناسیون مستقیم اسید متان سولفونیک را به اسید متان دی سولفونیک تبدیل می کند. بسیاری از اسیدهای سولفونیک آلکان از بی سولفیت به دست می آیند که به آلکن های انتهایی اضافه می شوند یا توسط آلکیل هالیدها آلکیله می شوند.

2. اسیدهای سولفونیک را  نیز می توان با اکسیداسیون تیول ها تهیه کرد .

3. روش دیگر هیدرولیز سولفونیک اسید می باشد:
بسیاری از اسیدهای سولفونیک توسط هیدرولیز سولفونیل هالیدها و مواد اولیه مربوطه تهیه می شوند.

بنابراین، اسید پر فلوئورو کتان سولفونیک با هیدرولیز سولفونیل فلوراید تهیه می شود، که به نوبه خود توسط الکترو فلوراسیون اسید اکتان سولفونیک به وجود می آید.

برهمین اساس سولفونیل کلراید حاصل از پلی اتیلن به اسید سولفونیک هیدرولیز می شود.

این کلریدهای سولفونیل در اثر واکنش های رادیکال آزاد کلر، دی اکسید گوگرد و هیدروکربن ها با استفاده از واکنش رید تولید می شوند.

اسید وینیل سولفونیک با هیدرولیز سولفات کاربیل، تولید می شود یعنی به نوبه خود با افزودن تری اکسید گوگرد به اتیلن به دست می آید.

خواص سولفونیک اسید 

سولفونیک اسید، یکی از انواع اسیدهای قوی می باشد. معمولاً  آن ها حدود یک میلیون برابر اسید کربوکسیلیک قوی تر هستند. این اسید با کلرید سدیم جامد (نمک) واکنش داده وسولفونات سدیم و کلرید هیدروژن را تشکیل می دهند.

به دلیل قطبی بودن، اسیدهای سولفونیک تمایل دارند، به صورت جامدات بلوری یا مایعات چسبناک و با دمای جوش بالا باشند.این مایع معمولاً بی رنگ و غیر اکسید کننده می باشد، که از آن  به عنوان کاتالیزورهای اسیدی در واکنش های آلی استفاده می شود.

قطبیت اسید سولفونیک، همراه با اسیدیته بالا، اسیدهای سولفونیک با زنجیره کوتاه را در آب حل می کند، در حالی که آن هایی که دارای زنجیره طولانی تری هستند، خواص شستشو مانند از خود نشان می دهند.شود که اسید سولفونیک در آب محلول باشد . این ماده در آب با زنجیره کوتاه یا بلند حل می شود که انواع زنجیره بلند آن خواص شبه دترجنتی دارد.

کاربرد اسید سولفونیک

 1. در مواد شوینده و سورفاکتانت :

مواد شوینده و سورفاکتانت ها، مولکول هایی هستند که گروه های بسیار غیر قطبی و بسیار قطبی را با هم ترکیب می کنند.

به طور سنتی، صابون ها مواد فعال کننده محبوبی هستند که از اسیدهای چرب گرفته می شوند.

از اواسط قرن بیستم، استفاده از اسیدهای سولفونیک در جوامع پیشرفته از صابون پیشی گرفته است.

2. در رنگ ها :

بسیاری از رنگ های آنتروکینون اگر نه بیشتر از طریق سولفوناسیون تولید یا پردازش می شوند. اسیدهای سولفونیک تمایل زیادی به پروتئین ها و کربوهیدرات ها دارند.

به همین دلیل بیشتر رنگ ها قابل شست و شو با اسیدهای سولفونیک هستند یا گروه عملکردی سولفونیل را در خود دارند. در واقع برای ساخت رنگ های غذایی استفاده می شود.

3. در کاتالیزورهای اسیدی :

اسیدهای سولفونیک به عنوان اسیدهای قوی به عنوان کاتالیزور نیز استفاده می شوند. ساده ترین نمونه اسید متان سولفونیک، CH3SO2OH و اسید p-toluenesulfonic است که به طور مرتب در شیمی آلی به عنوان اسیدهای لیپوفیل یا (محلول در حلال های آلی)، استفاده می شود.

اسیدهای سولفونیک پلیمری نیز مفید هستند. رزین داوکس مشتقات اسید سولفونیک از پلی استایرن است و به عنوان کاتالیزور و برای تبادل یونی و یا نرم شدن آب، استفاده می شوند.

Nafion، یک اسید سولفونیک پلیمری فلوئوره شده یکی از اجزای غشای تبادل پروتون در سلول های سوختی است.

4. در لیگنوسولفونات :

در فرآیند سولفیت برای کاغذ سازی، لیگنین با استفاده از تراشه های چوب با محلول های یون های سولفیت و بی سولفیت، از لیگنوسلولز خارج می شوند.

اسید سولفونیک پاکسان 

سولفونیک اسید پاکسان یکی ترکیبات مهم در تولید انواع مواد شوینده و بهداشتی است که دارای قدرت پاک کنندگی و کف کنندگی می باشد.این سولفونیک اسید با تمامی فرمولاسیون ها قابلیت سازگاری بالایی دارد به همین دلیل در صنعت برای تولید محصولات متنوعی استفاده می شود.

مهمترین دلیل کاربرد فراوان سولفونیک اسید پاکسان این است که یک ماده زیست تخریب پذیر و دوستدار محیط زیست است.این ماده با انواع قلیاها از جمله سود خنثی می شود.